عاقل تر از آنیم که دیوانه نباشیم...

برای نمایش مطلب باید رمز عبور را وارد کنید

تولدت مبارک ...

شب نیمه شعبان پر است از خاطره، پر از کودکی، پر از شیرینی و شربت و مسجد، پر از ریسه و چراغ رنگی، پر از داربست و طاق نصرت، پر از هم زدن دیگ شله زرد، پر از مولودی، و پر از نبودنت ...

حد فاصل شهدا تا دروازه دولاب، تا خراسان حتی، وجب به وجب دیوانگی و سرور شهر را می توان دید. اما چیزی که قلب را به درد می آورد، خلطِ این عاشقانه با لجنزار سیاست است ... چیزی که حال آدم را به هم می زند اشتباه گرفتن رقیب با دشمن است، انحصاری کردن امام زمان است، ای «پسر فاطمه منتظر تو هستیم» است ...
 
پسرِ اصلیِ فاطمه یادت نرود برادر! منتظر او هم هستی ؟

 
ای خانه ات آباد... خراباتت کو؟
ای چشمه ی نور! انشعاباتت کو؟
در شهر نشانه ای ز تبلیغ تو نیست
ای عشق!... ستاد انتخاباتت کو؟

_________

من که یادم نیست ...

سرنگون شد عقل، تا این سرزمین سامان گرفت

عقلِ من دیوانه وار از عاشقی فرمان گرفت

بازگشتی با هزار  اکراه ، گفتم زیر لب

یوسف مصری سراغ از مردمِ کنعان گرفت

از همان روزی که وضعم را خدا این گونه دید

در گناه عشق بر دیوانگان آسان گرفت

من که یادم نیست ، می گویند در روزِ اَلَست

از منِ بیچاره ی مخمور هم پیمان گرفت

گفته بودم گریه یعنی نقطه ی پایانِ مرد

در کویرِ چشمهایم ناگهان باران گرفت

تا خیالم سمت لبخندِ نخستینِ تو رفت

خون که نه، یک عشق تازه در رگم جریان گرفت

من که بی تقصیرم امّا ما مکمل بوده ایم

_می توان این خرده را بر نوح کشتیبان گرفت_

با نگاهت شعله ای کوچک فروزاندی ولی

آتشت بر خرمنِ دل رفته رفته جان گرفت

پس کجایی؟ ای که هم دردیّ و هم درمانِ من

 کاش می دیدی که «هارب» درد بی درمان گرفت...

خودم

15 اردیبهشت 96

صم

در کوی تو معروفم و از روی تو محروم

گرگ دهن آلوده ی یوسف ندریده

ما هیچ ندیدیم و همه شهر بگفتند

افسانه ی مجنونِ به لیلی نرسیده ...

ونزوئلا گواهیست ...

آنان که انقلاب 1357 را از نزدیک درک کرده و در نوجوانی یا جوانی در آن حضور داشته یا ناظر بوده اند خوب به خاطر دارند که گروه های چپ شعار می دادند: آمریکا توخالی است/ ویتنام گواهی است.

چنان که پیش از این هم نوشته ام شعار «مرگ بر آمریکا»  با این شکل و فرم مربوط به بعد از پیروزی انقلاب و پس از اشغال سفارت آمریکا در آبان 1358 است و اگر چه انقلاب اسلامی وجه ضد امپریالیستی و ضد استعماری داشت که در قالب شعار «استقلال» متبلور بود اما شعار «مرگ بر آمریکا» با این سه واژه در تظاهرات 6 ماهِ توفانی سال 57 سر داده نمی شد بلکه احساسات ضد آمریکایی و ضد استعماری در قالب این شعارها ابراز می شد:

این شاه آمریکایی اعدام باید گردد/ بعد از شاه نوبت آمریکاست و آمریکا توخالی است/ ویتنام گواهی است.

شعار اول مردمی و شعارهای بعدی ساخته گروه های سیاسی بود و البته مذهبی ها ترجیح می دادند این شعار را سر دهند: «چین، شوروی، آمریکا/ دشمنان خلق ما» تا با گروه های مارکسیستی و مائوئیستی هوادار چین مرزبندی کرده باشند.

شعار « آمریکا تو خالی است/ ویتنام گواهی است» اما پژواک بیشتری داشت چون حضور آمریکا در ویتنام طولانی تر و شکست و ناکامی و تلفات شان زیان زد بود و یک مثال ملموس پیش چشم مردم قرار می داد تا از مداخله احتمالی نترسند.

این نوشته اما نمی خواهد به احساسات ضد آمریکایی در آن دوران و وضعیت ویتنام امروز و دوستی دو دولت سابقا متخاصم االات متحده و ویتنام بپردازد.

یادآوری این شعار اما به خاطر سه واژه است: توخالی، ویتنام و گواهی...

زیرا این روزها و در فصل تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری وعده هایی می شنویم که با هیچ منطقی تخقق پذیر و واقعی به نظر نمی رسند و مصداق کلمه «توخالی» اند. اما چرا می گوییم تو خالی اند؟

به دو دلیل: نخست این که این نوع پوپولیسم (ادعای راه حل ساده برای مشکلات پیچیده) را مردم ایران طی 8 سال احمدی نژاد با پوست و گوشت خود لمس کرده اند و از پایان آن دوره تنها 4 سال می گذرد و تازه در آن زمان قیمت نفت به بشکه ای 150 دلار رسید و وقتی بودجه را با نفت 50 دلاری می بندی و نفت به 150 دلار می رسد یعنی با آن 100 دلار اضافه به ازای هر بشکه از دو میلیون بشکه در روز دست دولت باز است و نه حالا که قیمت نفت 50 دلار است و اضافه ای در کار نیست و تازه همین را تحریم کرده بودند و اگر برجام نبود همین را هم نمی توانستیم بفروشیم یا با مدل پدیده بابک زنجانی باید می فروختیم!

دلیل دوم و اصلی اما وضعیت  امروز اقتصاد و سیاست و جامعه ونزوئلاست. ویتنام اگر در نگاه انقلابیون گواهی شد بر توخالی بودن قدرت نظامی آمریکا، در نگاه کارشناسان هم امروز ونزوئلا گواهی است بر توخالی بودن وعده بهبود اقتصاد با توزیع پول آن هم پولی که نیست و باید چاپ کنند (از بانک مرکزی استقراض کنند).

هوگو چاوز نفت می فروخت و پول آن را به جای سرمایه گذاری صرف دو کار می کرد: طرح های بلند پروازانه خود و توزیع بین فقرا. با این منطق که مگر کار را برای تامین هزینه های غذا و و تفریح و مسکن نمی خواهند؟ غذا را در هر محله خانه ای که از دولت بودجه می گرفت تأمین می کرد. تفریح و مسکن هم ارایه می شود. دیگر چه می خواهند؟!

دوست تهیه کننده تلویزیونی که به کاراکاس سفر کرده بود می گفت در هر محله در خانه ای  دیگی گذاشته بودند وسط حیاط یا کوچه و غذایی شبیه آش و سوپ ما در آن طبخ می کردند و مردم سر ظهر یک کاسه و پیاله می گرفتند و می رفتند. منظور از خانه هم آلونک هایی بود که در آن روزگار می گذراندند و غروب که می شد می ریختند در خیابان و زن و مرد می زدند و می رقصیدند و تفریح می کردند و شاید از جانب دولت «نوشاک» ی هم می رسید تا سرخوش باشند و در واقع پول نفت خود را می خوردند و می نوشیدند و حتی نمی پوشیدند.

اما این خاصه خرجی ها زمانی میسر بود که قیمت نفت 150 دلار بود و وقتی قیمت نفت سقوط کرد این کمک ها کم و کم تر و بعد یک سره قطع شد و حالا شاهد صف های طولانی برای یک بسته پوشک بچه یا یک قوطی روغن هستیم و معلوم است که چنین کشوری نمی تواند روی درآمد توریسم هم حساب کند چون گردشگر به مناطق امن سفر می کند و ونزوئلای امروز دچار بحران است و در آتش می سوزد و دیر و دور نیست که بحران های عمیق تر سیاسی هم سراغ آن بیاید.

وقتی ونزوئلای نفت خیز  پیش چشم ماست که به نفت مان دل بسته ایم و همین حالا که این نوشته را می خوانید مردم در کاراکاس به دنبال تأمین مایحتاج اولیه اند و دولت دیگر نمی تواند با پول نفت مانور بدهد و غذای مجانی توزیع کند آیا نمی توان در اصالت شعارهایی چون ایجاد 5 میلیون شغل در کوتاه مدت و چند برابر کردن یارانه نقدی تردید کرد؟ بر این اساس آیا نمی توان گفت این وعده ها توخالی است و ونزوئلا را گواه این مدعا دانست؟

اگر روند 8 ساله 84 تا 92 در ایرانِ ما و توزیع پول بدون سرمایه گذاری ادامه یافته بود بعید نبود که امروز ما هم با مشکلاتی شبیه ونزوئلا روبه رو شویم و مهم ترین دستاورد روحانی را می توان جلوگیری از « ونزوئلاییزه» شدن ایران دانست منتها کسانی باز امروز در ایرانِ ما به جای بیان این واقعیت وعده های تو خالی می دهند. حال آن که توسعه در گرو برنامه و آینده پژوهی است نه شعار و وعده توخالی.

پوپولیسم یعنی ترجیح منافع آنی بر مصالح آتی. پوپولیسم یعنی ارایه راه حل ساده و سریع برای مشکلات پیچیده  و زمان بر.

پوپولیسم گاهی در هیأت هوگو چاوز رُخ می نماید و زمانی در قامت نیکلاس مادورو. روح پوپولیسم اما همان است. شاید وعده های پوپولیسمِ نو شیرین باشد اما واقعیت ونزوئلای امروز تلخ است، خیلی تلخ...

این آخرین دفاعمه ...

فلنفسه ...

به شترمرغ گفتند بار ببر، زبان بسته گفت «مرغم»، گفتند حالا که اینطور شد بپر، این بار گفت : «کوچیک شما، شترم».

دقیقا شده است حکایت من میرزا. واو به واوش ...

من هیچ وقت در هیچی دوراهی ای ، یک راه را انتخاب نکرده ام. همیشه خوش داشته ام که هر دو راه را _محض تنوع هم که شده_ امتحان کنم. حال یا در آن واحد و اوربیتالی یا در حال نوسان...

اما باور کن میرزا، همیشه، دلم، قلبم، روحم ، همه چیزم، متمایل به راهِ خودش بوده، همه چیزم غیر از خودم! فی الواقع این «خودِ لعنتی» همیشه چوب لای چرخم می گذارد. به قول جمله ای که صفحه اول قرآنم نوشتی : « من بخواهم خوب باشم، مانعی جز خود ندارم...»

انتخاب کردن ساده به نظر می رسد، لکن پای انتخاب ماندن مردافکن است. وگرنه طلحه و زبیر همان روز اول _بعد از نفله کردن عثمان_ خودشان را قالب علی کردند، علی را انتخاب کردند، ولی تهش چه شد میرزا؟ هر چند از خودت شنیدم که حضرت بعد از کشتن طلحه بالای سرش گریسته...

می ترسم میرزا، می ترسم که تاریخ روی دور تکرار بیفتند و این بار نقش طلحگی را به عهده ی من بگذارد. آن وقت صمصام منتقم مهدی فاطمه دعاگو را دو شقه کند... با این همه امیدوارم آخرش بالای سرم گریه کند، به حق انتخاب کردنم، انتخابِ خالی... چه میگویم؟...

________

پ.ن 2: پیرو سه پست قبل ...

خ د د

دیشب با یک عالم خجالت پایم را داخل مسجد گذاشتم. بعد از دو سال! البت خودتان خبر دارید آمیرزا، مومن بودم، اما نه مومن مسجدی.

بچه ها بزرگتر شده بودند، استخوان ترکانده بودند. پشت لب چندنفرشان سبز شده بود. امّا باز هم «بچه» بودند. حمید و مصطفی هنوز مثل موش و گربه از در مسجد تا پایین پله های وضوخانه دنبال هم می کردند. مجتبی کما فی السابق مغرب را تکبیر می گفت و رضا عشا را. پسر کربلایی قاسم _که می شود برادر ریحانه_ اما سر به زیر تر شده بود. با آخرین تصویری که ازش در ذهن داشتم به قاعده زمین تا آسمان توفیر می کرد. می گفتند این اواخر دم پرِ عباس شده بود...

گفتم عباس... عباس مسجد نبود! البته کاملا قابل پیش بینی بود که نباشد، اما منِ احمق، ساده لوحانه دنبالش می گشتم. اصلا آمده بودم که عباس را ببینم، لکن فقط عکس عباس را دیدم...

ساده بود، عباس با همه فرق می کرد میرزا. البته در ظاهر مثل همه بود ... همان قیاس شمرون و دروازه شمرون خودمان که کانه آچار فرانسه همه جا کارایی دارد. عباس شمرون بود...

عباس عاشق بود، نه مثل من که عاشقم، نه، میدانست که رکعتان فی العشق و میدانست لا یصح وضوهما الا بالدم...

عباس، مطابق رسم عباس بودن، پاسبانی حرم را میکرد میرزا، و منِ اجل برگشته این جا، در لجن زار روزمرگی و رکود، تا خرخره فرو رفته ام. 

میدانم! میدانم عباس برای خودش ریحانه داشت، حتی اسم ریحانه اش را هم می دانم، اما، اما رها کرد، همه چیزش را رها کرد، ریحانه اش را رها کرد، با این که خ د د ... 

__________

+نمی دانم چرا همه ی این فکر و خیالها باید الآن به سراغم بیایند. درست دو ماه و نیم مانده تا کنکور، برایم بی اهمیت ترین چیز در این دنیا همین کنکور است. نمی فهمم چرا الآن، دقیقا همین الآن باید به یک سری حرفها، یکسری کارها، یکسری ارزشها برسم... چرا الآن باید بروم دفتر گزینش بسیج؟ چرا الان باید بشناسمش، ببینمش ... و یک دنیا چرای دیگر... 

+چه معنایی میتواند داشته باشد؟ خ، دال، یک دالِ دیگر ... آنهم در پانوشت آخرین نامه ی عباس ...

+خ د د

چرا به روحانی رای خواهم داد؟ (1)

رئیس جمهور روحانی با سفر به عسلویه 6 فاز پارس جنوبی به ارزش 19 میلیارد دلار و 4 طرح پتروشیمی را افتتاح کرد تا بعد از سال ها ، ایران در برداشت از میادین پارس جنوبی به قطر برسد.
سخن اما درباره آنچه روحانی افتتاح کرد نیست بلکه این سفر حاشیه ای داشت که مرا یاد ماجرایی در دولت قبل انداخت که هر چند تاسف بار است ولی برای ثبت در تاریخ و مقایسه رفتارهای دو رئیس جمهور با دو خاستگاه سیاسی و فکری، ذکرش خالی از لطف نیست.
 
قبل از نقل این خاطره، لازم است به طور مختصر بدانیم که در پارس جنوبی - واقع در منطقه عسلویه - چه می گذرد.
در خلیج فارس و بین ایران و قطر، بزرگ ترین میدان گازی جهان قرار دارد که مالکیتش با این دو کشور است. طبق مقررات بین المللی، هر کدام از این دو کشور، هر چقدر که بتوانند می توانند از این میدان، گاز برداشت کنند و تا کنون به دلیل تحریم ها و سوء مدیریت ها، قطر از ایران جلو تر بوده است.

میدان گازی در وسط دریاست و با ساحل عسلویه 105 کیلومتر فاصله دارد. بنابراین باید چاه های گاز را در وسط دریا حفر کنند و گاز استخراج شده را به پالایشگاه های ساحلی برسانند و تصفیه کنند.

ماجرایی که می خواهم نقل کنم به افتتاح یکی از فازهای پارس جنوبی توسط رئیس جمهور سابق مربوط است. این پالایشگاه با صرف زمانی بیش از دو برابر زمان لازم و هزینه ای سه برابری، سرانجام ساخته شد اما بعد از ساخت، تازه متوجه شدند که یک اشکال کوچک (!) وجود دارد و آن این که چاه هایی که باید بر روی میدان گازی حفر می شدند حفر نشده اند و نیز لوله هایی که باید گاز را از 105 کیلومتری به پالایشگاه برسانند، احداث نشده اند. بنابر این، پالایشگاه عملاً کاربرد نداشت چرا که گازی به آن نمی رسید که تصفیه اش کند!

با این حال، رئیس دولت قبل اصرار داشت که پالایشگاه ناقصی که حتی یک متر مکعب گاز به آن نمی رسید و فاز دریایی اش ساخته نشده بود را افتتاح کند. مهندسان و کارشناسان زیر بار چنین افتتاحی نمی رفتند، حتی گفتند لااقل اعلام کنید فقط "فاز خشکی" افتتاح می شود ولی افتتاح کامل پروژه، دستور از بالا بود و آنها چاره ای جز تن دادن به این نمایش نداشتند. بنرها طراحی ، چاپ و نصب شدند، خبرنگاران را از تهران به عسلویه بردند و صدا و سیما نیز دوربین هایش را آنجا مستقر کرد.

اما در افتتاح پالایشگاه گاز باید مشعلی هم روشن می شد اما گازی در کار نبود! به همین دلیل، مدیران وقت وزارت نفت دستور دادند از پالایشگاه کناری، یک لوله گاز به پالایشگاهی که قرار بود افتتاح نمایشی شود بکشند تا آقای رئیس جمهور، مقابل دوربین ها، آن را روشن کند. چنین هم شد و با جنجال خبری و تبلیغی که به مدد صدا و سیما به اوج رسید پالایشگاه افتتاح شد و بعد از پایان نمایش، بنرها جمع آوری شدند و مشعل خاموش شد تا بروند و سر فرصت، چاه ها را حفر کنند و 105 کیلومتر لوله بکشند! و البته تا آن موقع، پالایشگاه افتتاح شده، راکد بود. بدین ترتیب، گران تری افتتاح نمایشی کشور رقم خورد.

حال این را بگذارید کنار اتفاقی که در سفر اخیر رئیس جمهور به عسلویه رخ داد. در این سفر، روحانی در کنار افتتاح چند فاز پارس جنوبی، حاضر نشد بزرگترین واحد متانول دنیا به ظرفیت 2 و نیم میلیون تن (متانول کاوه) و پتروشیمی "پردیس 3" با ظرفیت 1 و نیم میلیون تن را را افتتاح کند چرا که روحانی از همان ابتدای دولتش گفته است که هرگز پروژه ای که حتی 99 درصد هم کامل شده ولی یک درصدش مانده را افتتاح نخواهد کرد. از این رو، هر چند تا تکمیل این دو پروژه تنها 20 روز فاصله مانده بود اما روحانی زیر بار نرفت و افتتاح نکرد... و تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل.

و نعم الرفیق

عبارت «مذهبی» همواره برایم نوعی انزجار را به همراه داشته است میرزا. و ازآن بدتر، وقتی که کسی با زبان خودش، خودش را «مذهبی» می خواند، واقعا تمام تنم مورمور می شود.
نمونه اش همین چند هفته پیش که به یکی از پسرهای حاج میثم گفتم :« چرا تسبیح می چرخانی مومن؟ تا دیروز از این کارها نمی کردی!» بر گشت و با لحن مضحکش گفت :«آخر ما مذهبی هستیم پسر سید»... شما را به خدا میرزا، آخر این چه نوع تعظیم شعائری است؟ چه نوع استدلالیست؟

اصولا کسی که واقعا «مذهبی» باشد، نمی آید زارت بگوید من مذهبی هستم. یعنی دهانش بسته است، سعی می کند بدون حرف اضافه، در رفتارش این حقیقت را متجلی کند... چه می گویم؟

دیشب وصیت نامه عباس را خواندم میرزا، خواندم و فقط گریه کردم، وصیت نامه ای که همان اولش نوشته بود :«آخر من کجا و شهدا کجا؟... خجالت می کشم که بخواهم مثل شهدا وصیت کنم...»


و حالا نه ماه است که عباس شهید شده ... میرزا، مگر رفیق نباید شفاعت رفیقش را بکند ... ؟